Podlaski Tłusty czwartek
Pączki ziemniaczane
Nieodzownym elementem Tłustego czwartku są pączki. Oto jedna z wariacji na temat tych słodkich bułeczek -pączki ziemniaczane. Ziemniaki to podstawa kuchni Podlasia, zatem nie może ich zabraknąć w słodkich wypiekach. Dzięki nim pączki zyskują na wilgotności i sprężystości, a także dłużej zachowują świeżość, a do tego są zupełnie niewyczuwalne w smaku.
Składniki:
• 30 dag ziemniaków
• 50 dag twarogu
• 1 torebka cukru waniliowego
• 60 dag mąki
• 3 żółtka
• 1 łyżka proszku do pieczenia
• szczypta soli
• 1 łyżka spirytusu
• 6 łyżek cukru pudru
• słoiczek konfitury wiśniowej
• olej do smażenia
Obierz ziemniaki i ugotuj w posolonym wrzątku. Odcedź, przeciśnij przez praskę i pozostaw do ostygnięcia.
Żółtka utrzyj do białości z 3 łyżkami cukru pudru, cukrem waniliowym i szczyptą soli, stopniowo dodając po łyżce twarogu.
Gładką masę połącz z ziemniakami, mąką, proszkiem do pieczenia oraz spirytusem. Wyrób na jednolite, gładkie ciasto.
W szerokim i płaskim rondlu rozgrzej tłuszcz.
Ciasto nabieraj małymi porcjami. Delikatnie rozpłaszcz, wyłóż łyżeczkę konfitury i zlep, formując małe kuleczki.
Pączki wrzucaj do rozgrzanego tłuszczu. Smaż na złotobrązowy kolor, w międzyczasie obracając je.
Gotowe pączki za pomocą cedzaka wyjmij na talerz wyłożony ręcznikiem papierowym.
Kiedy papier wchłonie nadmiar tłuszczu, przełóż pączki na paterę i posyp cukrem pudrem.
Wskazówka: Tłuszcz do smażenia pączków jest dobrze rozgrzany, jeśli wokół trzonka włożonej do niego drewnianej łyżki tworzą się pęcherzyki.
Mrowisko
Mrowisko przygotowuje się z chrustów, czyli z ciasta smażonego na głębokim tłuszczu. Wyglądem przypomina kopiec ułożony z cieniutkich faworków o nieregularnych kształtach. Całość oblewa się syropem miodowym i obsypuje makiem i rodzynkami. Ciasto jest niezwykle kruche i delikatne, jego wyjątkowo słodki smak uzyskuje się dzięki dodaniu naturalnego miodu. Kolor mrowiska zależy od jakości jajek – najlepiej wybierać te ekologiczne (ze sprawdzonych wiejskich gospodarstw), wówczas ciasto będzie miało intensywny żółty kolor. Wielkość mrowiska zależy od średnicy talerza, na którym ułożymy chrusty.
Składniki na ciasto:
• 3 szklanki mąki pszennej
• 5 jajek z ekologicznego chowu
Składniki na miodową polewę:
• 250 g masła
• 1 szklanka cukru
• 25 g naturalnego miodu
Posypka:
• ½ szklanki maku
• ½ szklanki rodzynek
Do miski wbijamy jaja, rozbijamy je trzepaczką. Mąkę przesiewamy i dodajemy do jajek. Wyrabiamy ciasto aż do uzyskania jednolitej i elastycznej masy. Odstawiamy na 30 minut, następnie cienko rozwałkowujemy i kroimy w dowolne nieregularne kształty. Smażymy na mocno rozgrzanym oleju, aż paski ciasta się zezłocą. Nadmiar tłuszczu odsączamy na ręczniku papierowym.
Przygotowujemy polewę – w garnuszku łączymy ze sobą wszystkie składniki i podgrzewamy, systematycznie mieszając, aż do uzyskania jednolitej masy. Następnie na talerzu układamy warstwę uprzednio usmażonych pasków ciasta, każdą warstwę polewamy miodowym syropem i posypujemy makiem i rodzynkami. Gotowe mrowisko odstawiamy na kilka godzin do ostygnięcia polewy.
Sękacz
Sękacz to tradycyjny tatarski wypiek, przygotowywany z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego. Pieczone jest nad otwartym ogniem, na obracającym się różnie. Po upieczeniu przypomina ścięty pień drzewa. To regionalna specjalność Podlasia, którą celebruje się święta i uroczystości rodzinne, religijne i towarzyskie.
Niestety sękacz to dość pracochłonne i drogie ciasto. Aby je upiec, potrzebujesz specjalnego paleniska, drewna (najlepiej brzozowego) i rożna z długim wałkiem oraz płócienny woreczek na wałek, tzw. „koszulkę”. Zaletą sękacza jest wyśmienity smak oraz długi czas przechowywania. Ciasto to zachowuje świeżość nawet przez kilka miesięcy.
Składniki:
• 50 dag suchej, dobrej jakości mąki pszennej
• 50 dag cukru
• 50 dag masła
• 60 jajek kieliszek rumu lub koniaku
• 1 łyżeczka skórki startej z cytryny lub pomarańczy
• szczypta soli i startej gałki muszkatołowej
• wanilia lub cukier waniliowy
Masło utrzyj dokładnie „na piankę”. Podczas ucierania, stopniowo dodawaj cukier i po jednym żółtku. Do bardzo dobrze utartej masy dodaj połowę przesianej mąki i resztę składników. Dokładnie wymieszaj.
Następnie z 60 białek ubij na sztywno pianę i dodaj do masy z żółtek, razem z przesianą mąką. Delikatnie i dokładnie wymieszaj.
Ciasto przechowuj w chłodnym miejscu, partiami donosząc do pieczenia.
Wałek grubo posmaruj masłem i umieść na stelażu, który powinien byś ustawiony na czystej blasze przed ogniem.
Następnie jednocześnie kręć wałkiem i nakładaj porcje ciasta aż do całkowitego wyczerpania masy. Warstwy ciasta powinny być jednakowej grubości, a każda z nich ładnie i równo zarumieniona.
Po upieczeniu ostatniej warstwy stelaż z sękaczem zostaw do ostygnięcia. Następnie rozwiąż „koszulkę” i zdejmij razem z nią ciasto z wałka.
Po usunięciu koszulki ciasto ustaw na podstawce i posyp cukrem pudrem lub pozostaw czyste.